Hier kunt u in het kort de ontstaansgeschiedenis van Lettele lezen. Meer informatie staat onder andere in de cultuurhistorische @tlas Overijssel (Het Oversticht 2002) en het werkboek Lettele, Dorp met Karakter (Plaatselijk Belang Lettele, Linde Oude Molen, 2003). Uit deze twee documenten wordt in deze tekst ook geciteerd.
Cultuurlandschap
Het landschap van Lettele oogt nog heel oorspronkelijk. De landschappelijke structuur van hoge en lage delen, akkers, enken en weilanden, bossen, oude paden en erven is nog aanwezig. Als je rondfietst of een ritje maakt met de auto dan ervaar je de afwisseling van hoog en laag, nat en droog, weidse uitzichten en besloten bossen en erven. Steeds blijft de top van de kerktoren zichtbaar, maar het mooiste zicht op de kerk is er vanaf de westkant, vanaf de hoger gelegen enk.
Zo is Lettele ontstaan
Lettele wordt voor het eerst (als Letloe) vermeld in 1390. De naam wijst op de natuurlijke omstandigheden: een licht loofbos met veel open plekken (een ‘loo’), dat van bescheiden omvang was (‘luttel’). Ofwel een klein bos. In de Middeleeuwen bezat het zangkoor van de Lebuïnus kerk in Deventer twee stukken grond voor akkerbouw: Groot Koorkamp en Klein Koorkamp. Op meerdere plekken in het landschap ontstaan akkerbouwgebiedjes (essen en kampen). De heidevelden en natte gronden zijn later ontgonnen en op “dijken” werden doorgangswegen aangelegd. Bij die akkers werden boerderijen gebouwd en bij één van die boerderijen werd in 1819-1820 een kapel gebouwd. Vanaf dan is er sprake van enige dorpsvorming. Nadat er in 1855 al eens een kerk werd gebouwd werd in 1893-1894 de huidige kerk gebouwd. Pas daarna vestigen zich middenstanders en burgers rondom die kerk, maar pas na de Tweede Wereldoorlog is er sprake van kernvorming.
Tot op de dag van vandaag wordt via familie- en straatnamen en de dorpsindeling de herinnering aan het vroegere cultuurlandschap behouden. De kronkelige wegen die werden aangelegd op de hogere delen dragen nu nog namen als Oerdijk, Spanjaardsdijk, Butersdijk. Familienamen als Groot en Klein(e) Koerkamp komen veelvuldig voor en de nieuwste delen van de uitbreiding van het dorp hebben de straatnaam Korenkamp. Rondom de kerk bevinden zich de cafés en de winkels en daaromheen de woningen.
Lettele, nog steeds een kern waar pit in zit!
De lange geschiedenis en de “oude landschapskenmerken” hebben de ontwikkeling van een levendige kern niet in de weg gestaan! Sterker nog: het dorp en de groene leefomgeving kunnen niet zonder elkaar. Lettele is een kern waar pit in zit. Nieuwe ontwikkelingen hebben doorgang gevonden en geleid tot een sociaal en economisch leefbaar dorp en dat moet zo blijven. De samenhang tussen mensen, de woonomgeving, verenigingsleven en voorzieningen in het dorp bepaalt de leefbaarheid. In en buiten de kern worden buurten onderscheiden. Mensen kennen elkaar niet alleen omdat de meeste al jaren in Lettele wonen, maar iedereen heeft ook de gelegenheid elkaar te zien vanwege de vele activiteiten, verenigingen, voorzieningen, veelal geleid en georganiseerd door vrijwilligers. Het winkelbestand maakt het mogelijk de dagelijkse boodschappen in de leefomgeving te doen.